Γράφει η Ειρήνη Κιάμου Μ.Α. CCC-SLP, Speech Language Pathologist, University of Maryland USA

Επιστημονική υπεύθυνη των θεραπευτικών ομάδων «ΕΥΛΟΓΟΝ» & «ΘΕΡΑΠΕΙΑ=ΕΛΠΙΔΑ»

Άμισθος συνεργάτης της Παν. Κλινικής του Νοσοκομείου Παίδων «Παν & Αγλ. Κυριακού»

Τ. Καθηγήτρια του Τμήματος Λογοθεραπείας Ιωαννίνων

 

Parents’ Coach

 

Οι δουλειές του σπιτιού είναι μια κάπως παρεξηγημένη υπόθεση. Στην χώρα μας έχουμε συνηθίσει κυρίως οι ηλικιωμένοι φροντιστές να εξυπηρετούν συνεχώς τα παιδιά μας, ως ένδειξη αγάπης. Μερικές φορές αυτό συμβαίνει επειδή εμείς οι γονείς έχουμε την λαθεμένη εντύπωση ότι τα παιδιά δεν θα τα καταφέρουν. Άλλες φορές πάλι, λόγω της κεκτημένης ταχύτητας και την πίεσης χρόνου να προλάβουμε να ολοκληρώσουμε όλες μας τις υποχρεώσεις.

Αυτή η κατάσταση οδηγεί συχνά σε ένα δυσάρεστο αποτέλεσμα. Στις μικρές ηλικίες που θα μπορούσαν τα παιδιά μας να χτίσουν υπευθυνότητα, αυτοπεποίθηση, να νιώσουν το θαυμασμό και την εκτίμηση των γύρω τους, να μαθαίνουν να τα υπηρετούν και να γίνονται παθητικά αντί ενεργητικά και δραστήρια.

Μπορούμε όμως να αλλάξουμε αυτή τη συνθήκη, αρκεί να αποφασίσουμε από κοινού οι φροντιστές των παιδιών ότι θα αλλάξουμε το τρόπο που παρουσιάζουμε τις δουλειές του σπιτιού. Όχι σας αγγαρείες αλλά σας μια κοινή δράση των μελών μιας ομάδας. Μιας μονιασμένης οικογένειας.

Σας παραθέτω μερικές «δουλειές» που μπορούν να κάνουν τα παιδιά ήδη από την ηλικία των 2 ετών. Ακολουθούν και μερικές οδηγίες για να μπορέσετε να γευθείτε την ικανοποίηση της επιτυχίας.

Νήπια (Ηλικίες 2-3)

Τα νήπια έχουν τις ικανότητες να ολοκληρώσουν απλές εργασίες στο σπίτι. Τα νήπια είναι σε μια ηλικία που βρίσκουν την ιδέα να βοηθήσουν τους γονείς τους, φροντιστές, ή μεγαλύτερα αδέρφια ως ένα από τα πιο συναρπαστικά πράγματα που μπορούν να κάνουν. Τα μικρά παιδιά μαθαίνουν για τον κόσμο τους κυρίως μέσω της μίμησης (βλέποντας τους άλλους να κάνουν κάτι και μετά αντιγράφουν τις πράξεις τους).

Επωφεληθείτε από αυτό το αναπτυξιακό στάδιο για να ξεκινήσετε να διδάσκετε στα παιδιά ότι είναι ικανά να αναλαμβάνουν μια «υπεύθυνη εργασία». Μέσω αυτού θα χτίσουν και την δική τους αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση.  Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα νήπια χρειάζονται συνεχή επίβλεψη και καθοδήγηση με τις «δουλειές» τους. Αφού φτάσουν στην προσχολική ηλικία, τα παιδιά μπορούν συνήθως να ολοκληρώσουν ορισμένες εργασίες χωρίς επίβλεψη.

Μερικά παραδείγματα για «δουλειές σπιιτού» που μπορούν να ολοκληρώσουν τα νήπια είναι:

·      Να συμμαζέψουν τα παιχνίδια τους.

·      Να γεμίσουν το μπολ φαγητού του κατοικίδιου (γάτα ή σκύλο).

·      Να τοποθετήσουν τα ρούχα στα άπλυτα.

·      Να σκουπίσουν τους λεκέδες από το τραπέζι του φαγητού.

·      Να ξεσκονίσουν ένα ράφι με μια κάλτσα περασμένη στο χέρι τους.

·      Να τοποθετήσουν βιβλία και περιοδικά σε ράφια ή τραπέζια.

·      Να βοηθήσουν να γεμίσετε το πλυντήριο και το στεγνωτήριο.

·      Να ταξινομήσουν τα ρούχα σε λευκά και ανάλογα χρώματα πριν τα πλύνετε.

·      Να βάζουν τα παπούτσια τους στη θέση τους.

·      Να σας δίνουν τα μανταλάκια, αν απλώνετε τα ρούχα.

·      Να σκουπίζουν μικρές περιοχές με στεγνή σφουγγαρίστρα.

·      Να ποτίσουν τα φυτά στο κήπο ή τις γλάστρες στο μπαλκόνι.

·      Να μαζέψουν τα ξερά φύλλα.

 

Συμβουλές για την επιτυχία

Θετική ενίσχυση: Να επαινείτε πάντα τις προσπάθειες, όχι μόνο τα αποτελέσματα. Ένα απλό "Ευχαριστώ για τη βοήθεια!" μπορεί να είναι ενθαρρυντικό.

Συνέπεια: Κάντε τις μικροδουλειές μέρος της ρουτίνας τους για να χτίσουν συνήθεια.

Διασκέδαση και παιχνίδια: Μετατρέψτε τις μικροδουλειές σε παιχνίδια ή τραγουδήστε τραγούδια για να τους γίνει πιο διασκεδαστική η δραστηριότητα.

Υπομονή: Να είστε υπομονετικοί και να περιμένετε ότι οι εργασίες θα διαρκέσουν περισσότερο από ό,τι όταν γίνονται από έναν ενήλικα.

Επίβλεψη: Να επιβλέπετε πάντα για να διασφαλίζετε την ασφάλεια, ειδικά με εργασίες που αφορούν κατοικίδια, νερό ή μικροαντικείμενα.

 

 Παιδιά προσχολικής ηλικίας (4-5 ετών)

Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας συνεχίζουν να νιώθουν την ίδια επιθυμία να βοηθήσουν τους γονείς τους γιατί εξακολουθούν να μαθαίνουν παρατηρώντας τους μεγαλύτερους. Σε αυτή την ηλικία υπάρχουν κάποιες δουλειές που μπορούν να κάνουν τα παιδιά σας χωρίς επίβλεψη πλέον.

Συνήθως, πρόκειται για τις δουλειές που ολοκλήρωσαν όταν ήταν νήπια, συμπεριλαμβανομένων μιας ή δύο νέων εργασιών που είναι αναπτυξιακά επιδέξια στο να κάνουν.

Ο συντονισμός χεριού-ματιού τους έχει βελτιωθεί σε αυτό το στάδιο, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητάς τους να παρακολουθούν περισσότερο σύνθετες οδηγίες (με δύο και τρία βήματα). Ενώ στο προηγούμενο στάδιο, τα νήπια πρέπει να ενημερώνονται για κάθε βήμα που σχετίζεται με την εργασία-στόχο, τα παιδιά προσχολικής ηλικίας έχουν τη δυνατότητα να θυμηθούν και να ακολουθήσουν τις οδηγίες έως και δύο ή τρία βήματα τη φορά.

Εκτός από τις δουλειές που αναφέρονται παραπάνω (στο στάδιο των νηπίων), τα παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορούν συνήθως να βοηθήσουν στα ακόλουθα καθήκοντα:

·      Να στρώσουν το κρεβάτι τους χωρίς επίβλεψη.

·      Να καθαρίσουν το τραπέζι.

·      Να χρησιμοποιήστε την επιτραπέζια ηλεκτρική σκούπα χειρός για τα ψίχουλα ή τις γωνίες του δωματίου.

·      Να στρώσουν και να μαζέψουν το τραπέζι (με πλαστικά ποτήρια και πιάτα).

·      Να τοποθετήσουν τα καθαρά σκεύη στη θέση τους.

·      Να πλένουν τα πλαστικά πιάτα με επίβλεψη (για την κατανάλωση νερού).

·      Να βοηθήσουν ένα μεγαλύτερο αδερφάκι να στρώσει το τραπέζι.

·      Να βοηθήσουν να φέρετε ελαφριές τσάντες με ψώνια.

·      Να βοηθήσουν να τοποθετήσετε τα ψώνια του σούπερ μάρκετ.

·      Να ταιριάξουν τις κάλτσες μαζί.

·      Να ξεσκονίσουν με ένα πανί.

·      Να φροντίσουν την τροφή και το νερό ενός ζώου.

·      Να χτενίσουν το μικρό τους αδερφάκι.

·      Να βουρτίσουν τη γούνα του κατοικίδιου.

·      Να ετοιμάσουν το σακίδιο της παραλίας.

 

Συμβουλές για την επιτυχία

Θετική ενίσχυση: Να επαινείτε πάντα τις προσπάθειες, όχι μόνο τα αποτελέσματα. Ένα απλό "Ευχαριστώ για τη βοήθεια!" μπορεί να είναι ενθαρρυντικό. Χρησιμοποιήστε έναν πίνακα επιβράβευσης για τις δουλείες που έχει καταφέρει.

Συνέπεια: Κάντε τις μικροδουλειές μέρος της ρουτίνας τους για να χτίσουν συνήθεια.

Διασκέδαση και παιχνίδια: Μετατρέψτε τις μικροδουλειές σε παιχνίδια ή τραγουδήστε τραγούδια για να τους γίνει πιο διασκεδαστική η δραστηριότητα.

Υπομονή: Να είστε υπομονετικοί και να περιμένετε ότι οι εργασίες θα διαρκέσουν περισσότερο από ό,τι όταν γίνονται από έναν ενήλικα.

Επίβλεψη: Να επιβλέπετε πάντα για να διασφαλίζετε την ασφάλεια, ειδικά με εργασίες που αφορούν κατοικίδια, νερό ή μικροαντικείμενα.

Απλότητα: Ξεκινήστε δίνοντας πολύ απλές οδηγίες. Στόχος σας θα είναι η επιτυχία του εγχειρήματος.

Παράδειγμα: Δείξτε τους πως εκτελείτε εσείς μια εργασία ώστε να σας μιμηθούν.

Οπτική καθοδήγηση: Αν δυσκολεύονται με την ακολουθία οδηγιών, προτρέψτε τα να χρησιμοποιήσουν ένα εικονογραφημένο οδηγό που θα φτιάξετε μαζί. Μπορείτε ακόμα να οργανώσετε έναν πίνακα που να δείχνει καθημερινά ποιες είναι οι εργασίες που το κάθε παιδί της οικογένειας είναι υπεύθυνο.  Επίσης, δημιουργήστε μια εναλλαγή ώστε να μην είναι βαρετό το ίδιο καθημερινά. Παράδειγμα:

ΔΕΥΤΕΡΑ
ΤΡΙΤΗ
ΤΕΤΑΡΤΗ

 

ΧΡΥΣΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ: Αν το παιδί επιθυμεί να προσπαθήσει κάποια εργασία με ασφάλεια, επιτρέψτε του να το κάνει με επίβλεψη. Εφόσον κατορθώσει να ολοκληρώσει την δραστηριότητα απρόσκοπτα και με ασφάλεια, συζητήστε μαζί του να το αναλάβει ως δική του υπευθυνότητα. Η αυτοπεποίθηση κτίζεται σταδιακά με τα επιτεύγματά μας!

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ